Kolesterol yüksekliği ve beslenme

25 Ekim 2018, 01:32 PINAR YILMAZ

Kardiyoloji Uzmanı Dr Yunus ÇELİK ten KOLESTEROL GERÇEĞİ

Kolesterol yüksekliği ve beslenme Kolesterol karaciğerden sentezlenen bir yağdır. Vucuddaki bütün hücre zarlarında mevcuttur ve hücre içine giren veya çıkan maddelere karşı geçirgendir. Bu sebeple hayati öneme sahiptir. Çok sayıda hasta ile yapılan çalışmalar aynı zamanda kolesterolün kalp ve damar hastalığı ile doğrudan ilişkisi olduğunu göstermiş.Tüm bu söylenenlere rağmen her kolesterol yüksekliğine ilaç verilmemelidir.Ancak özellikle yüksek riskli hastalarda yani şeker hastalığı, kalp damar hastalığı, felç geçirmiş hastalar ve böbrek yetmezliğ olan kişierde kolesterol seviyelerinin düşürülmesinden fayda gördüğü ve özellikle damar tıkanıklığını ilerlemesini azaltığı görülmüştür. Erkeklerde 40 yaşından itibaren kadınlarda ise menopozdan sonra veya 50 yaşından itibaren koleterol seviyelerinin yüksek olması bağımsız bir risk faktörü olarak değerlendirilebilir. Kötü kolesterol olarak bilinen ldl, kolesterolü karaciğerden hücrelere taşır ve bu transferin fazlası damar duvarlarında birikerek kalp beyin veya bacak damarlarında tıkanmaya sebep olabilir. İyi kolesterol olarak adlandırılan hdl ise dokularda biriken kolesterolü karaciğere taşıyarak damarların tıkanmasını önler bu sebepten kötü kolesterolün düşürülmesi iyi kolesterol yani hdlnin yükseltilmesi amacımız olmalıdır. Kalp krizi geçiren, herhangibir sebepten stent takılan, bypass ameliyatı olmuş, felç geçirmiş, bacak veya kol damarlarında arter tıkanıklığı olmuş, şahdamarlarında plak tesbit edilen, idrarda protein kaçağı olan, kronik böbrek hastaları, şeker hastaları kolesterol yüksekliği açısından en yüksek gruptaki hastalardır bu hastalarda ldl seviyesinin 70 mg/dl altında olması gerekmektedir. Bu seviye için sıkı hayat tarzı değişikliği ve ilaç tedavisi gerekmektedir. Düşük riskli gruplarda ise yani saydığımız hastalıklar dışındaki normal popülasyonda ldl değeri 190 mg/dl altında olmalıdır. Eğer birkaç ölçümde yüksek tespit edilirse önce hayat tarzı ve beslenme alışkanlığı düzenlenmesi ve sonra başarılı olunamaz ise ilaç tedavisi düşünülebilir. Ailevi kolesterol hastalarında toplam kolesteroldeğeri 290 mg/dl üzerinde olur ve diğer risk faktörlerinden bağımsız olarak tedavi ve takip edilmelidir. Kolesterol seviyesini hayat tarzı ile düşürmenin bir yolu akdeniz tarzı beslenmedir. Bu beslenme şeklinde yüksek miktarda meyve, sebze ve tam taneli tahıl ürünleri, baklagiller, kabuklu yemişler, balık, kmes hayvanları ve düşük yağlı süt ürünlerini kullanmak gerekir. Şekerleme, karbınhidrat, tatlandırılmış içecekler ve yağlı kırmızı et tüketimi sınırlandırılmıştır. Çalışmalar göstermiş ki saf sızma zeytinyağı veya karışık kabuklu yemişlerle desteklenen Akdeniz diyeti kalp damar hastalıklarına bağlı olumsuz olay yaşama ihtimalini % 30 azaltmıştır. Yine kolesterol seviyesi ile mücadelede bir başka yolda glisemik indeksi düşük gıdalar ile beslenmektir.

unlar; Sebzeler: Lahana , karnabahar, brokoli,enginar, Kereviz ,patlıcan, biber,kabak,salatalık, domates, marul, kıvırcık, kuru soğan, taze fasülye, bakla, böğrülce, ıspanak, turp ,yer elması, havuç Baklagiller: Kuru fasülye, bakla, barbunya, mercimek, Nohut, börülce Kuru yemişler: Kavrulmamış Yer fıstığı,ceviz, kavrulmamış fındık, fıstık, çekirdekli siyah kuru üzüm, kuru kayısı, mürdüm eriği Meyveler: Kiraz, vişne, erik, greyfurt,şeftali,elma, Armut, çilek, böğürtlen, kara dut,portakal,üzüm, muz Hergün yapılan 30-40 dk’lık spor yine kötü kolesterol seviyelerinizi düşürüp, iyi kolesterol seviyelerinizi artırabilir. Eğer spor yapmak için zamanınız yok ise asansör yerine merdiven kullanmak, toplu taşımada bir erken durakta inmek, veya aracınızı biraz uzağa parkedip yürüyerek günlük egzerisiz sürenizi artırabilirsiniz. Yürüme esnasında eğer ortopedik bir probleminiz yok ise orta veya hızlı tempo yürümeniz önerilir. Sağlıkla kalın… Dr Yunus ÇELİK Kardiyoloji Uzmanı