GÜZEL SÖZ SÖYLEMEK RABBİMİZİN BEĞENDİĞİ BİR TAVIRDIR

14 Mayıs 2011, 08:14

GÜZEL SÖZ SÖYLEMEK RABBİMİZ’İN BEĞENDİĞİ BİR TAVIRDIR

Bazı insanlar yaratılış olarak olayların derinliklerini görebilme, kimsenin görmediği ayrıntıları yakalayabilme, sorunlara daha hızlı çözümler getirebilme gibi bir nimete sahiptirler. Ancak yine bu insanlar sahip oldukları aklı derinleştirmezler ise, bu nimeti çok yüzeysel kullanır ve fayda yerine zarar verebilirler. Mesala farkettiği olumsuz bir olayı aklında ölçüp uygun bir şekilde söylemek yerine gelişigüzel söyleyerek, söyleyeceği şey doğru da olsa, belkide çevrelerindeki insanlara zarar verebilirler. Yine bir konuda bilgili olup, aceleci konuştukları için tam verimli sonuç elde edemeyebilirler.

Akıl, Allah’tan çok büyük bir nimettir. Ancak doğru kullanılmadığında bazen hiçbir anlam ifade etmeyebilir. Akıl güzel ahlak ile birleştiğinde, bu kişiyi insanların gözünde güvenilir, şefkatli, cesur bir insan yapar. Örneğin, karşısındaki insanın yanlış tavırlarını akıllı bir insan diğer kişilerden daha iyi analiz edebilir. Ancak bunu hiçbir tedbir almadan, insanların psikolojisini düşünmeden açık olarak söylerse bu zarar vereci olabilir. Oysa kişi aklını güzel ahlakıyla birleştirip, konuyu merhametle çözmeye çalışırsa insanlar üzerinde daha etkili bir sonuç oluşacaktır. Kısacası akıllı insan, konuşmadan veya bir tavır sergilemeden önce onu ölçüp-tartan insandır.

Kişinin her aklına geleni hiç hesap etmeden söylemesi dürüstlük değildir. Asıl dürüstlük insanların iyiliğini düşünüp, ona zarar vermeden konuya açıklık getirmektir. Rabbimiz güzel sözün Kendi katındaki değerini bir ayetinde şöyle haber verir:

“Görmedin mi ki, Allah nasıl bir örnek vermiştir: Güzel bir söz, güzel bir ağaç gibidir ki, onun kökü sabit, dalı ise göktedir. Rabbinin izniyle her zaman yemişini verir. Allah insanlar için örnekler verir; umulur ki onlar öğüt alır-düşünürler. Kötü (murdar) söz ise, kötü bir ağaç gibidir. Onun kökü yerin üstünden koparılmış, kararı (yerinde durma, tutunma imkanı) kalmamıştır.’’ (İbrahim Suresi, 24-26)

Bazı insanlar çok heyecanlı, bazıları çok telaşlı, bazıları da çok duygusallığa yatkın olabilir. İşte akıllı insan bunları iyi analiz edebilen ve kişinin psikolojisine göre konuşan insandır. Rabbimiz’in de hoşnut olduğu budur. Aksi halde insanları kırarak, onları korkutarak yapılan bir konuşmanın kimseye faydası yoktur.

İnsan psikoloji çok zayıftır. Kişi bazen kendisine söylenmiş olumsuz bir tek kelimeyi yada bakışı günlerce düşünebilir, huzursuz olabilir. Yine kişi kendisine söylenmiş bir iltifatın etkisiyle bütün haftasını çok iyi geçirebilir. Bu yüzden insanlarla güzel konuşabilmek akıl ve feraset ister. Allah rızası için konuşmamızı güzelleştirmek ise bize hem dünya hayatında hem de ahiret hayatında kurtuluşa kavuşturur.

Bir gün bir insana çok kötü bir bilgiyi haber edebilirsiniz. Kanser olduğunu veya bir kaza haberi verebilirsiniz. Ancak bunu doğru zamanda ve doğru şekilde söylediğinizde karşınızdaki insana en büyük iyiliği yapmış, belkide acısını hafifletmiş olacaksınız.

Başta da belittiğim gibi akıl insana Allah’tan bir lütuftur. Ancak Allah rızası için kullanıldığında anlamı olacak, insanın huzuru ve kurtuluşuna vesile olacaktır. İnsan egosunu tatmin etmek için değil, Allah rızası için konuşmalıdır. Zaten nefsi için konuşan insan, dünya hatını esas aldığı için bu tavrı takınır. Onun çevresindeki insanların ahiretini düşünme gibi bir çabası yoktur. Oysa Allah’tan korkan insan, ibadetlerine, hal ve hareketlerine dikkat ettiği gibi söyleceği sözleri hatta aklından geçirdiği düşünceleri dahi kontrol eder. Bu ince düşünceye sahip olan insanın ancak akıl sahibi olduğunu Rabbimiz birçok ayetinde haber vermiştir.

“İşte Allah, size ayetlerini böyle açıklar; ki akıl erdiresiniz.’’ (Bakara Suresi, 242)

“Kime dilerse hikmeti ona verir; şüphesiz kendisine hikmet verilene büyük bir hayır da verilmiştir. Temiz akıl sahiplerinden başkası öğüt alıp-düşünmez.’’ (Bakara Suresi, 269)

“Dünya hayatı yalnızca bir oyun ve bir oyalanmadan başkası değildir. Korkup-sakınmakta olanlar için ahiret yurdu gerçekten daha hayırlıdır. Yine de akıl erdirmeyecek misiniz?’’ (En'am Suresi, 32)