TÜRK TARİHİNDE KAZIM KARABEKİR PAŞA

11 Kasım 2011, 01:01

TÜRK TARİHİNDE “KAZIM KARABEKİR PAŞA”

Kazım Karabekir, Asker, milletvekili ve yazar kimliğiyle tanınan Türk siyasi hayatının önde gelen vatansever şahsiyetlerinden birisidir. Kazım Karabekir, 1882’de İstanbul’da doğdu. Ceddi bugünkü Karaman iline bağlı Kazım Karabekir ilçesinde yaşayan Selçuklu Türklerine mensuptur. Babası da kendisi gibi subay olan ve Kırım ve Siliste muhaberelerinde bulunan M. Emin Paşadır.

İlköğretimini İstanbul, Van, Harput ve Mekke’de tamamladı. 1896 yılında İstanbul’da Fatih Askeri Rüştiyesi’ni, 1899’da Kuleli Askeri İdadisi’ni, 1902’de Harbiye Mektebi’ni ve 1905te de Erkan-ı Harbiye Mektebini bitirerek yüzbaşı rütbesiyle orduya katıldı.

İstanbul’da İttihat ve Terakki İstanbul örgütünün kurulmasında görev aldı.31 Mart ayaklanmasında Hareket Ordusunda görev aldı. 1910 Arnavutluk ayaklanmasının bastırılmasında görev aldı. 1912’de binbaşılığa yükseldi. 1914’de yarbay rütbesiyle Birinci Kuvvet-i Seferiye komutanlığıyla İran ve ötesi harekâtında görevlendirildi. Daha sonra İstanbul’da 14.Fırka komutanlığına atandı ve Çanakkale’ye gönderildi. Fransızlara karşı Kerevizdere’de üç ay savaştıktan sonra albaylığa yükseldi. Buradan, İstanbul’da I.Ordu erkân-ı harbiye başkanlığına atandı. Galiçya’ya gidecek ordunun ve ardından Mareşal Von der Goltz’un erkân-ı harbiye başkanlığına atanarak Irak’a gitti.

1916’da Kütü’l-Amare’yi kuşatan 18.Kolordu komutanlığına getirildi. Burayı aldı ve Irak’ta İngilizlerle çarpıştı. 1917’de Diyarbakır’da 2. kolordu komutanlığına getirildi. Van, Bitlis, Elazığ, cephelerinde de 2.Ordu komutanlığına vekâlet etti. 1918’de Erzincan ve Erzurum’u Ermenilerden ve Ruslardan geri aldı. Ardından Sarıkamış, Kars ve Gümrü Kalelerini ve Ağrı’yı kurtardı ve Mirlive (Tümgeneral) oldu. Mondros Mütarekesi sırasında Sadrazam olan Ahmet İzzet Paşa’nın Genelkurmay başkanlığını önerisini kabul etmedi. Önce Tekirdağ’daki 14.Kolordu Komutanlığına, ardından da Erzurum’daki 15.Kolordu namını alan 9.Ordu kıtalarının kumandanlığına tayin oldu.

Hazırlıklarını yapılan Erzurum Kongresi’nin toplanmasında önemli rol oynadı. İstiklal Harbi’nde Edirne mebusu ve Şark Cephesi Komutanlığını yaptı. İkinci defa Ermeni ordusunu mağlup ederek Sarıkamış, Kars ve Gümrü kalelerini ele geçirdi. Ermeni hükümetiyle Ankara hükümeti adına Gümrü Antlaşmasını imzaladı. Kars’ın alınmasıyla Ferikliğe (Korgeneral) yükseldi. Rus Hükümeti ve Kafkasya hükümetleriyle Kars Antlaşması görüşmelerini yürüttü.

Kurtuluş Savaşı’nın bitmesinden sonra I.Ordu Müfettişliğine atandı. 1923’te İstanbul milletvekili oldu. Bu arada Aydın’da evlenerek dünya evine girdi.

1924 yılı sonlarında siyasi ve sosyal hayatımızdaki inkılâplarda nazımlık görevini gerekli gördüklerinden, İstiklal Harbinin önde gelen kişileriyle “Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası”nı kurdu. Parti başkanı Kazım Karabekir Paşa, başkan yardımcıları Rauf Orbay ve Dr. Adnan Adıvar, Genel Sekreter de Ali Fuat Cebesoy oldu. 17 Kasım 1924’te kurulan bu parti Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk muhalif partisidir.

Bu parti, 3 Haziran 1925’te Şeyh Sait ayaklanması bahane edilerek kapatıldı. Atatürk’e karşı düşünülen İzmir suikastı ili ilgili görülerek, bazı partililerle birlikte yargılandıysa da beraat etti. Siyasi hayatına 12 yıl ara vererek İstanbul-Erenköy’deki evinde inzivaya çekilerek siyasi, sosyal ve kültürel çalışmalarda bulunmuş, hatıralarını yazmıştır.

6 Ocak 1939’da yeniden İstanbul milletvekili oldu. 1946’da TBMM başkanlığına seçildi ve bu görevdeyken 26 Ocak 1948’de vefat etti.

Türk halkının kalbinden çıkan bu kahraman kumandan ve siyaset adamı, hayatı boyunca yaşadığı olayları günü gününe kaydetmiş ve neşredilmiş ve neşredilecek eserleri yakın tarihimizin aydınlanmasına ışık tutmaktadır.

Ankara’da Cebeci şehitliğindeki kabrinde yatan Kazım Karabekir kadirşinas Türk halkının kalbinde ilelebet yaşayacaktır. Ruhu şad olsun.

Kazım Karabekir Paşa’dan geriye kalan eserleri şunlardır:

“Hayatım, İttihat ve Terakki Cemiyeti, Birinci Cihan Harbine neden girdik?, Birinci Cihan Harbini Nasıl İdare Ettik? Ermeni Dosyası, Ermeni Mezalimi, Paşaların Hesaplaşması, İstiklal Harbimiz, İstiklal Harbimizin Esasları ve İstiklal Harbimizde İttihat Terakki ve Enver Paşa.”